नेपालको विद्युत् खरीदमा भारत लचिलो
काठमाडौं,फागुन ८ । नेपालको विद्युत् खरीदमा भारत पहिलेको तुलनामा निकै लचिलो बनेको छ । भारतको राजस्थानमा शनिवार सम्पन्न नेपाल–भारत ऊर्जा सचिवस्तरीय संयुक्त निर्देशक समितिको १०औं बैठकमा भारतीय अधिकारीहरूले यस्तो संकेत गरेका हुन् ।
नेपालले भारतीय बजारमा विद्युत् निर्यात गर्न अन्तरसरकारी सम्झौताका लागि गरेको प्रस्तावमा भारतीय अधिकारीहरूले सकारात्मक प्रतिक्रिया दिएका छन् । त्यस्तै नेपालबाट ५० मेगावाट बिजुली बंगलादेश निर्यात गर्न पनि भारतीय विद्युत् आयातनिर्यात निर्देशिकाबमोजिम स्वीकृति दिन सकिने भारतीय अधिकारीहरूले बताएको बैठकमा सहभागी नेपाली अधिकारीहरूले जानकारी दिए । यसका लागि नेपालका तर्फबाट निश्चित योजनासहित प्रस्ताव पेश हुनुपर्ने भारतीय पक्षको शर्त छ ।
बैठकमा भएका सहमतिका विषयमा नेपाल विद्युत् प्राधिकरणका कार्यकारी निर्देशक कुलमान घिसिङले उत्साहजनक प्रतिक्रिया दिएका छन् । ‘विद्युत् उत्पादन, प्रसारण र व्यापारका लागि संयुक्त निर्देशक समितिको बैठक कोसेढुंगा सावित भएको छ,’ उनले भने । बंगलादेश विद्युत् निर्यात गर्ने आयोजनाको प्रस्ताव स्वीकृतिका लागि भारतको केन्द्रीय विद्युत् प्राधिकरणसमक्ष पठाउने विषय र नयाँ प्रसारण लाइन निर्माणबारे सम्भावित विकल्प खोज्न संयुक्त प्राविधिक समितिलाई निर्देशन आउनु पनि उपलब्धिमूलक कुरा भएको कार्यकारी निर्देशक घिसिङको भनाइ छ ।
बैठकले अन्तरदेशीय विद्युत् व्यापारका लागि उच्च क्षमताका प्रसारण लाइन निर्माण अघि बढाउने निर्णय गरेको छ । बैठकमा शुक्रवार सम्पन्न दुई देशबीचका सहसचिवस्तरीय संयुक्त कार्यदलले गरेको सिफारिशमाथि छलफल भएको थियो । बैठकमा कार्यकारी निर्देशक घिसिङ पनि सहभागी थिए । उनका अनुसार नेपालले भारतीय प्रसारण ग्रीड प्रयोग गरी बंगलादेश विद्युत् निर्यातका लागि राखेको प्रस्तावलाई भारतले सकारात्मक रूपमा लिँदै निर्यात गरिने जलविद्युत् आयोजनाको नाम पठाएपछि आवश्यक सहमति दिने निर्णय भएको छ ।
‘बंगलादेशमा बिजुली निर्यात गर्ने आयोजनाको प्रस्ताव स्वीकृतिका लागि भारतको केन्द्रीय विद्युत् प्राधिकरणसमक्ष पठाउने र प्राधिकरणले आवश्यक परीक्षण गरी भारत सरकारले जारी गरेको विद्युत् आयात/निर्यात (क्रश बोर्डर) निर्देशिकाको परिधिभित्र रहेर सहमति दिने निर्णय भएको छ,’ कार्यकारी निर्देशक घिसिङले भने ।
इन्डियन इनर्जी एक्सचेन्ज लिमिटेड (आईएक्स)को डे–अहेड बजारमा प्रतिस्पर्धामार्फत विद्युत् विक्री गर्न नेपालले १ वर्षको स्वीकृति पाइरहेकोमा यसलाई बढाउन प्रस्ताव गरिएको थियो ।
यसमा जाँच गरी पुनरवलोकन गर्ने र अन्य थप आयोजनाका विद्युत् निर्यातका लागि नेपालले पेश गरेको प्रस्तावलाई प्रक्रिया पुर्याएर स्वीकृति दिने सहमति भएको घिसिङले जानकारी दिए । ‘साथै रियल टाइम मार्केटमा सहभागी हुन गरिएको प्रस्ताव परीक्षणको क्रममा रहेको भारतीय पक्षले जानकारी गराएको छ,’ घिसिङले भने ।